De rol van de banken van Curaçao in de economie

Eén van de belangrijkste rollen van de banken in het aansturen van de economie is het bemiddelen tussen degenen die beschikken over financiële middelen en degenen die financiële middelen nodig hebben. Vraag en aanbod van financiële middelen vullen elkaar aan, zodat personen die onvoldoende middelen hebben, een bedrijf kunnen opstarten of een huis kunnen kopen.
TEXT ELISA KOEK AND HEATHER DE PAULO

Volgens Leo Rigaud, voorzitter van de Curaçao Banking Association, heeft elke lening die een bank goedkeurt, directe positieve invloed op de economie. “Het is het bestaanrecht van een bank,” aldus Rigaud. “De dagelijkse taak van de banken is het beoordelen van projecten, en vrijwel elk project dat wordt goedgekeurd kan meer handel genereren voor iemand. Meer handel betekent meer geld, en een groeiende economie.” Bankieren wereldwijd vs op Curaçao In 2009 vond een wereldwijde bankencrisis plaats. Terwijl de crisis het grootste deel van de wereld trof, waren de banken op Curaçao in staat, stabiel te blijven. Volgens Rigaud was het behoudende karakter van de banken op Curaçao hun redding. “We kregen dezelfde deals aangeboden, misschien niet zulke grote, maar hetzelfde idee. Maar we besloten om niet te investeren. Misschien was het allemaal te complex. Warren Buffet zei eens: ‘Als ik het niet kan begrijpen, investeer ik er niet in.’ Wij hebben dezelfde overtuiging. Daarom konden we de hele financiële crisis overleven, terwijl de rest van de wereld daardoor werd getroffen.” Echter, vorig jaar kwam hier verandering in. Rigaud is van mening dat de economische recessie die Curaçao trof, het gevolg was van zijn eigen fouten. “Onze financiële problemen waren niet te wijten aan de wereldwijde crisis. Wat enkele jaren geleden op politiek gebied op het eiland gebeurde, veroorzaakte een crisis, dus moesten we in 2013 herstelmaatregelen nemen. Onze recessie was het effect van de herstelmaatregelen in combinatie met het geschokte vertrouwen van de gemeenschap.” Na een zwaar jaar in 2013, begint de economische situatie nu tekenen van herstel te vertonen. Investeerders krijgen weer vertrouwen en nieuwe projecten gaan weer van start. Curaçao is dit jaar alweer op weg naar de normale situatie. Volgens Rigaud is dat een haalbare kaart.

Banken en risico’s
Na jaren van groei van de bankensector op Curaçao, begon de economie de afgelopen paar jaar af te zwakken en ging menige onderneming failliet. Banken zijn getraind om in te schatten wat het risico is dat een onderneming failliet gaat, maar Rigaud benadrukt dat dit niet altijd kan worden voorspeld. “Ik heb fantastische businessplannen en ideeën gezien die winstgevend en veelbelovend leken, maar op het moment dat de economie in recessie ging, stopte hun doelgroep met het uitgeven van geld. Dergelijke ontwikkelingen kun je niet voor-spellen.” Iedereen merkt de effecten van de recessie, ook de banken. Investeerders zijn voorzichtiger en het verstrekken van leningen aan ondernemingen brengt meer risico met zich mee dan vóór de recessie. Tegelijkertijd kan het nemen van risico’s de economie aanzienlijk stimuleren. “Het is de taak van de bank om veelbelovende projecten tot bloei te brengen,” verklaart Rigaud. “Banken moeten een actieve en constructieve rol spelen bij het in gang zetten van deze projecten, zelfs als dat betekent dat ze meer risico moeten nemen.”

De kunst van krediet
Naar mening van Rigaud zijn er in de kredietwereld twee vormen van kunst: de kunst van het bouwen van de business, het commerciële deel – cliënten binnenhalen, hen tevreden houden, et cetera. De andere kunst is het werken met cliënten die problemen ondervinden. Rigaud vindt dat banken actief met hun klanten moeten werken, met hen moeten samenwerken om zware tijden te kunnen overwinnen. Juist dan hebben de banken een heel belangrijke rol. Over het algemeen proberen banken ondernemingen te helpen bij het oplossen van problemen. “Dat is een kunst die ik erg interessant vind,” aldus Rigaud. “We willen geen problemen zoals we die zagen bij de DAE toen mensen hun baan verloren, et cetera. We willen een soepel verloop van startende projecten en dat iedereen een goed gevoel daarbij heeft. Het is gecompliceerd, maar het belangrijkste is dat de communicatie open blijft en dat je samen met de mensen blijft werken om de zaak draaiende te houden. Dat is hard werk, veel hard werk. In deze moeilijke tijden is dit ons doel: het belangrijkste van de business is het helpen van mensen om de zaak aan de gang te houden. Doordat je anderen helpt, help je jezelf en de gemeenschap.”

Opties voor ondernemingen op Curaçao
Hoewel de voorwaarden voor zakelijke leningen aan grote ondernemingen wereldwijd de afgelopen jaren wat zijn versoepeld, worden leningen aan mkb-bedrijven nog steeds vaak afgewezen. Op Curaçao zijn er fondsen voor deze ondernemingen om de hulp te kunnen krijgen die ze nodig hebben. Personen die een mkb-onderneming willen opzetten, kunnen aankloppen bij de Curaçao Chamber of Commerce voor hulp. Het Curaçaose ministerie van Economische Ontwikkeling heeft een project opgezet om jonge ondernemers te helpen met startkapitaal met de voorwaarde dat ze zelf 10 procent van het totaal benodigde kapitaal investeren. Dat kapitaal kan oplopen tot maximaal 15.000 gulden. De Curaçaose banken hebben eveneens programma’s ontwikkeld voor jonge ondernemers die op zoek zijn naar financiering. Rigaud is van mening dat iemand met een goed businessplan nog steeds in aanmerking komt voor een lening. “Een professioneel businessplan en een beetje privé-kapitaal zijn voldoende om een bank geïnteresseerd te krijgen,” verklaart Rigaud. “Een bank investeert gewoonlijk niet voor het volle bedrag om een onderneming te starten: een ondernemer moet de bank laten zien dat hij zelf ook enige verantwoordelijkheid wil dragen, door 30 procent van het startkapitaal in te leggen. Wat je bij goede zakenmensen ziet, is dat ze in staat zijn, zelf een klein kapitaal bij elkaar te krijgen, zelfs als ze een laag inkomen hebben. Banken zijn best bereid die mensen te helpen.”

Samenwerken met de regering
Hoewel banken, pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen de ‘grote drie’ instanties vormen die investeren in grote projecten, is Rigaud van mening dat meer samenwerken met de regering van het grootste belang is om vooruitgang te boeken in het traject naar een gezondere economie. Hij is niet de enige die dit idee toejuicht.
De Curaçao Trade & Industry Association ofwel de Vereniging Bedrijfsleven Curaçao (VBC) verklaarde vorig jaar dat het initiatief bij de regering ligt omdat de meeste ondernemers nog steeds niet bereid zijn om te investeren. Uit een rapport van het ministerie van Economische Ontwikkeling blijkt dat de regering, in samenwerking met de private sector, al plannen heeft voor investeringsprojecten tot 2016 ter waarde van meer dan een miljard dollar. Volgens de VBC stagneren al deze projecten omdat er problemen zijn binnen de regering. Rigaud gaat hier verder op in door uit te leggen dat hoewel de financiële sector teleurgesteld is dat ze geen rol hebben mogen spelen bij de financiering van het nieuwe ziekenhuis, de sector meer dan bereid is om samen te werken met investeerders en de regering om veelbelovende projecten te financieren. “In sommige gevallen zou de regering de ‘missing link’ kunnen zijn bij het haalbaar maken van veelbelovende projecten,” aldus Rigaud. “De regering heeft zich bereid verklaard, hierover in discussie te gaan en we zijn nu in de voorbereidende fase van de onderhandelingen hierover. We proberen een oplossing te vinden voor projecten die we samen kunnen realiseren.”

Tot slot
Curaçao is een klein eiland, maar de bankenstructuur is vrijwel dezelfde als elders in de wereld. Als het op technologie aankomt, loopt Curaçao ook niet echt achter. Rigaud verklaart met enige trots dat de toevoeging van chips in de creditcards van Curaçao een forse stap voorwaarts is. “Ik ben van mening dat onze banken een uitstekende prestatie hebben geleverd in het bijhouden van de internationale ontwikkelingen op het gebied van techniek. We hoeven niet per se op hetzelfde niveau te zitten als de VS of Europa, maar we kunnen ons ook niet veroorloven om te ver achterop te raken. Tot nog toe presteren we uitstekend en we moeten ernaar blijven streven, zo ver mogelijk vooruit te denken.”